De eerste 1.000 dagen van een kind, van preconceptie tot twee jaar, zijn cruciaal voor een gezonde ontwikkeling. In die periode wordt de basis gelegd voor de rest van het leven. Door (aanstaande) gezinnen in kwetsbare situaties vroegtijdig te ondersteunen, vergroten we de kansen voor elk kind op een veilige en gezonde toekomst.
Kansrijke Start is een landelijk actieprogramma van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en maakt onderdeel uit van het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). In Zeeland coördineert GGD Zeeland de regionale ketenaanpak. De uitvoering ligt bij de dertien Zeeuwse gemeenten, die samenwerken in lokale of subregionale coalities met partners uit het medisch en sociaal domein.
Zeeuwse gemeenten willen met deze ketenaanpak het volgende bereiken:
(Kwetsbare) gezinnen vroegtijdig signaleren en passende ondersteuning bieden in de eerste 1.000 dagen.
Zorg en ondersteuning bieden vóór, tijdens en na de zwangerschap, afgestemd op de situatie van het gezin.
Sterke lokale netwerken bouwen met korte lijnen tussen zorg en welzijn.
Een sluitende keten organiseren, waarin partners elkaar snel weten te vinden.
Gezonde groei en ontwikkeling bevorderen, zodat elk kind een kansrijke start krijgt.
Een sluitende keten voor de eerste 1.000 dagen
Een kansrijke start vraagt om nauwe samenwerking tussen zorg, welzijn en gemeenten. In Zeeland trekken artsen, verloskundigen, jeugdverpleegkundigen, maatschappelijk werkers, kraamzorg, gemeenten en ouders samen op. De ketenaanpak richt zich op drie fasen:
- Vóór de zwangerschap – ondersteuning bij een kinderwens en betrouwbare informatie over anticonceptie en gezond zwanger worden (onder andere via het programma Nu Niet Zwanger).
- Tijdens de zwangerschap – vroegsignalering, prenatale huisbezoeken en warme overdracht tussen organisaties.
- Na de zwangerschap – ouders versterken met sociale steun dichtbij huis, normaliseren van opvoedvragen en het stimuleren van ontmoetingsplekken en oudergroepen.
De kracht van samenwerking
Regionale samenwerking is essentieel. Daarom werken GGD Zeeland samen met Pharos, de dertien Zeeuwse gemeenten, verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV’s), kraamzorgorganisaties, jeugdgezondheidszorg (JGZ), huisartsencoöperaties, zorgverzekeraar CZ en andere partners.
Naast deze regionale structuur bouwen gemeenten aan hun lokale coalities Kansrijke Start, waarin partijen samenwerken aan ondersteuning op maat voor gezinnen.
Mijlpalen uit 2024 en 2025
Alle dertien Zeeuwse gemeenten werken aan lokale of subregionale coalities Kansrijke Start.
De regionale werkgroep Kansrijke Start Zeeland is ingericht met partners uit zorg, welzijn en gemeenten.
De infographic Kansrijke Start Zeeland is ontwikkeld om de samenwerking in de eerste 1.000 dagen inzichtelijk te maken.
In meerdere gemeenten lopen prenatale huisbezoeken aan kwetsbare aanstaande ouders.
De pilot Centering Ouderschap is gestart als nieuwe groepsgerichte ondersteuning na de zwangerschap.
Gemeenten en professionals delen ervaringen en vragen via 1SociaalDomein.
In samenwerking met de Zeeuwse Zorg Datacoalitie wordt een impactflow ontwikkeld om de resultaten van de ketenaanpak te meten. De eerste data worden eind 2025 verwacht.
Kansrijke Start in de praktijk
Verloskundige praktijk Schouwen-Duiveland
De praktijk is actief binnen de lokale coalitie Kansrijke Start Schouwen-Duiveland, samen met de gemeente, GGD, JGZ en andere partners. Er is een kernteam gevormd om de samenwerking concreet en effectief te maken.
“Kansrijke Start zorgt voor korte lijnen en gezichten. Je belt sneller en er komen dingen echt rond. Een mooi voorbeeld is een vrouw die tijdens de zwangerschap alleen kwam te staan. Door de samenwerking konden we direct een prenataal huisbezoek regelen, zodat ze al kennismaakte met de jeugdverpleegkundige die haar later zou begeleiden. Dat geeft zoveel rust.”
Miriam Dieleman-Francke, verloskundige
Lees het hele interview hier.
Meer weten of bijdragen?
Wil je meewerken aan Kansrijke Start in Zeeland of meer informatie ontvangen?
- Bezoek de pagina Kansrijke Start op ggdzeeland.nl/samenwerken/kansrijke-start
- Sluit aan bij de besloten groep Kansrijke Start op 1SociaalDomein.nl
- Schrijf je in voor de nieuwsbrief van de Zeeuwse Zorg Coalitie en blijf op de hoogte van projecten en resultaten.